Güneş vitamini olarak da bilinen D vitamini, yağda çözünen 4 vitaminden ( A, D, E, K ) biridir. D vitamin aslında vitamin değil hormon olarak kabul edilir. Çünkü östrojen, kortizol gibi hormonlara benzerlik gösterir ve güneş ışığı sayesinde vücutta üretilebilir. Kemiğin temel bileşeni olan kalsiyumun emilebilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır.
Vücutta D vitamini sağlanmasının temelde 3 yolu vardır. İlki cildin D vitamin sentezlemesi, ikincisi diyetle alım ve üçüncüsü ise D vitamin takviyeleridir. Cildin D vitamin sentezleyebilmesi için güneş ışığı ile direk temas etmesi gerekir. Güneş koruyucu sürmek D vitamin sentezini azaltacaktır. Her gün en az 30 dakika el, yüz, kollar açıkta olacak şekilde güneşlenmek faydalıdır. Diyetle alınan D vitamin günlük ihtaiyacın sadece %20 sini karşılayacağı için tek başına yetersizdir. Bu durum da bizleri D vitamin takviyeleri kullanmaya iter,
D vitamini yağlı balıklarda, süt ve süt ürünlerinde, yumurta, maydanoz gibi besinlerde bulunur. Besinlerle alınan ve ciltte üretilen D vitamini, karaciğer ve börberkte aktif formuna dönüştürülür.
D vitamin eksikliğinde hangi belirtiler olur?
Düzenli güneş ışığına maruz kalmayan kişilerde büyük bir ihtimalle D vitamin eksik olacaktır. Acıbadem’in haberine göre günlük önerilen D vitamin miktarı erişkinlerde 600 IU seviyelerindedir. Kandan bakılacak D vitamin düzeyi ile eksikliği tespit edilebilir.
- D vitamin eksikliğinde en ciddi etki kemikler üzerine olacaktır. Kemikler sertliğini kaybedecek, ince ve kırılgan olacaktır. Özellikle yaşlılar daha çok risk altındadır ve osteoporoza kadar ilerleyebilir.
- Halsizlik, yorgunluk ve kemik ağrısı olabilir. Özellikle kalçada, bacaklarda ve belde ağrı olması D vitamin eksikliği işaretidir.
- Denge problemi ve kuvvet kaybı görülebilir.
- Baş ağrısı, depresyon, değişken ruh hali oluşabilir.
- Saç dökülmesi genellikle stresle ilişkilendirilir ancak D vitamin eksikliği de sebeptir.
- Kemik yoğunluğunun azalmasına bağlı olarak kemik kırıkları artabilir.
Bu belirtilerden bir ya da birkaçını yaşıyorsanız doktorunuza başvurmanızda fayda vardır. Kandan bakılacak D vitamin düzeyine bağlı olarak doktorunuz tedavinizi planlayacaktır.
D vitamini fazlalığı
D vitaminini takviyelerinin aşırı kullanılmasına bağlı olarak D vitamin seviyelerinin çok yükseldiği hipervitaminoz D tablosuna neden olabilir. D vitamininin aşırı yüksek olduğu bu durumda kandaki kalsiyum seviyesi yüksek olur. Hiperkalsemi olarak tıpta bilinen bu klinik durumda böbrek taşı oluşumu ve kalp krizine neden olabilir. Aynı zamanda hipervitaminoz D tablosunda kişide baş ağrısı,kusma, iştahsızlıki ishal, ağızda kuruluk ve metalik tat, kabızlık gibi belirtiler olabilir.