Kabakulak, Paramyxoviridae ailesinden kabakulak virüsünün yaptığı bir hastalıktır. Hastalık her iki kulak ön kısmında bulunan ve en büyük tükrük bezi olan Parotis bezinde tek taraflı ya da iki taraflı şişmeye ve enfeksiyona neden olur. Hastalık %70 parotis bezini tutar Parotis bezinin yanısıra bazı hastalarda pancreas, testis, yumurtalık ve beyin zarlarını da etkileyerek enfeksiyona sebebiyet verebilir.
Kabakulak enfeksiyonu Ocak ve Mayıs ayları arasında daha sık görülür. Kabakulak çok bulaşıcıdır ve kişiler arasında bulaş çok hızlıdır. Virüs damlacık yoluyla ve direk temasla bulaşır. Bağışıklık sistemi düşük kişilerin ya da çocukların kabakulak hastalığı geçirenlerle teması engellenmelidir.
Kabakulak belirtileri nelerdir?
Virüs vücuda alındıktan sonra ilk olarak solunum yolu mukozasına yerleşir ve buradan tükrük bezlerine yayılır. Vücuda giren virus yaklaşık 2 -4 hafta sonra ilk belirtileri vermeye başlar.
- Yorgunluk, halsizlik
- Yaygın vücut ağrısı
- Baş ağrısı
- Hafif ateş kusma
- Parotis bezinde şişlik, yani kulak önündeki tükrük bezinde şişlik
- Yüzde belirgin asimetri
- Yemek yerken ağrı
- Şişliğin olduğu yüz kısmında ağrı
- Ağzı kuruluğu
Çocuğunuzda bu belirtiler olduğunda mutlaka bir hekim kontrolü gereklidir. Ayırıcı tanı yapabilmek için doktorunuz uygun görürse kan, idrar ve tükrük örnekleri alabilir.
Kabakulak aşı ile önlenebilen bir hastalık olduğu için hastalıktan korunmanın en etkili yolu aşı yaptırmaktır.
Kabakulak nasıl tedavi edilir?
Kabakulak hastalığının etkeni virüsler olduğu için antibiyotik tedavisine cevapsızdır. Hastalık sırasında oluşan semptomlara yönelik tedaviler verilebilir.
Kişilerarası bulaşı en aza indirmek için izolasyon önemlidir. Bu süreçte bolca yatak istirahati faydalıdır.
Ateş oldukça ateş düşürücü kullanılabilir. Bol sıvı alımına dikkat edilmelidir.
Şiş olan tükrük bezi üzerine buz uygulaması yapılabilir.
Tuzlu sui le yapılacak garagara oldukça işe yarar.
Yemek yerken ağrı hissedileceği için yemesi daha kolay olan yumuşak ya da sıvı gıdalar tercih edilmelidir.
Ortalama 10-14 gün sonra semptomlar iyileşmeye başlar.
Kabakulak komplikasyonları var mı?
Kabakulak komplikasyonları erişkin yaşta daha sık görülür. Kabakulak virüsü tüp şeklindeki dokuları enfekte etmeye meyillidir. Ortaya çıkabilecek komplikasyonlar da buna bağlıdır.
- Virüs testislere giderek, testiste şişlik ve ağrıya neden olabilir. Bu hastalık tablosuna orşit denir. Orşit nadir de olsa kısırlığa neden olabilir.
- Virüs kadınlarda yumurtalıklara giderek ooforite neden olabilir. Yumurtalıklar enfekte olur ve şiş ve ağrılıdır. Ooforit de orşit gibi nadiren de olsa kısırlık yapabilir.
- Diğer komplikasyonlar arasında menenjit, ensefalit, pankreatit sayılabilir. Oldukça nadir görülürler.