Kolesterol vücutta pek çok görevi olan, hayvan hücre zarlarında bulunan yağ benzeri bir maddedir. Kolesterolün vücutta yaşamsal roller vardır. Hücre zarının yapısına katılarak akışkanlığını sağlar. D vitamin ve steroid yapıdaki hormonların sentezlenmesi için kolesterol şarttır.
Hayvansal kaynaklı besinlerle alınabildiği gibi aynı zamanda karaciğer, ince bağırsak, böbrek üstü bezleri gibi dokularda da sentezlenebilmektedir.
Kandaki kolesterol seviyelerinin normal değerlerinin üzerinde olması pek çok kronik hastalığa Zemin hazrlamaktadır. Başta kalp- damar hastalıkları olmak üzere, inme, safra kesesi hastalıkları bunlardan birkaçıdır.
Kolesterol çeşitleri
HDL
İyi kolesterol olarak bilinen HDL (high density lipoprotein) kandaki yağ yapıdaki maddelerin karaciğere taşınmasına yardım eder. Yani kolesterolün damar içinde birikmesini önler.
LDL
LDL (low density lipoprotein) ise kötü kolesteroldür. Dokulardaki kolesterolü vücuda taşır. Normalde vücut için önemli bir görevdir bu. Ama kandaki miktarının yükselmesi zararlıdır. Damar içinde kolesterolün birikmesine, kalp-damar hastalıklarının oluşmasına zemin hazırlar.
VLDL
VLDL (very low density lipoprotein) karaciğerde bulunan yağ yapısındaki maddeleri yağ dokuya ve kasa taşımakla görevlidir. Temelde trigliseridleri taşır. Yine fazlası damar için zararlıdır. Damar içi plak oluşumuna neden olabilir.
Şilomikron
Bağırsaklardan emilen yağ yapıdaki maddeleri karaciğere taşımakla görevlidir.
Trigliserid
Yağların depo formu trigliseriddir. Vücudun ihtiyacından çok daha fazla beslenildiği taktirdi vücut fazla olan maddeleri yağa çevirerek trigliserid olarak vücutta depolar. Kolesterolü kullanarak hormone sentezleyen hücreler trigliseridi enerji kaynağı olarak değerlendirir. Ancak fazla olması olumsuz olarak değerlendirilir. Kalp-damar hastalıkları ve inme açısından risk oluşturur.
Kolesterol değerleri kaç olmalıdır?
Sağlıklı kişilerde kolesterol seviyelerinin normal aralığında olması gerekir.
LDL düzeyi 130 mg/dL’ nin altında
Total kolesterol düzeyi 200 mg/dL’nin altında
Trigliserid düzeyi 150 mg/dL’nin altında
HDL düzeyi ise 40 mg/dL’nin üzerinde olması beklenir.
İlgili yazılar:
Kolesterol neden yükselir? Kolesterol yüksekliğinde ne yapmak gerekir?