Bel fıtığı belirtileri nelerdir? Bel fıtığı teşhisi nasıl koyulur?

Omurgada omur kemikleri arasında yer alan ve süspansiyon görevi gören intervertebral diskler vardır. Her diskin ortasında nucleus pulposus denilen jölemsi jel kıvamında bir merkezi vardır. Bu yapının etrafını saran Anulus fibrozus denilen halka şeklinde sert, lifli bir dış kısmı vardır. Bel fıtığı bu disklerin zorlanması, yırtılması gibi sebeplere bağlı olarak nucleus pulpozusun dışarıya doğru fıtıklaşmasıyla meydana gelir.

Bel fıtığı toplumda iş gücü kaybına sebep olan başlıca sağlık sorunlarından biridir. Bel fıtığı bel bölgesindeki intervertebral disklerdeki fıtıklaşmayı ve sinir sıkışmasını ifade eder. Bu sıkışma sonucu bacağa vuran çok şiddetli bel ağrısı meydana gelir. Ağrı genellikle hareketle daha da artar. Ayaklarda uyuşma, yürümede zorluk sık görülen şikayetler arasındadır. Sinir basısının derecesine göre ağrının ve uyuşmanın şiddeti ve yeri değişir.

Bel fıtığı ağrısı özellikle bacağa vurur. Bunun sebebi beldeki omurilikten çıkan sinirlerin uç noktalarının bacakta ve ayakta sonlanmasıdır. Yani sinirin gittiği yerde ağrı ve uyuşma yapar.

Bel fıtığı ilerlerse ve sinir basısı iyice artarsa ayaklarda güçsüzlük ve hatta düşük ayak bile gelişebilir. Tıpta Kauda Equina Sendromu olarak billinen tabloda bacakta ayaktaki ağrının yanısıra idrar ve gaitayı tutamama, cinsel fonksiyon kaybı ile karşı karşıya kalınabilir. Kauda Equina sendromu nadir görülen bir durumdur. Görüldüğü zaman da acil müdahale gerekir.

Erkeklerde bel fıtığı kadınlara göre 2 kat daha fazla görülür. Ağır yük kaldıranlarda, sürekli masa başı çalışanlarda, aşırı kilolu kişilerde bel fıtığı görülme riski fazladır.

Bel fıtığı tanısı nasıl koyulur?

Belirttiğimiz şikayetleri olan kişiler çok vakit kaybetmeden beyin ve sinir cerrahisi uzmanına başvurmalıdır. Siyatik germe testi, kuvvet muayenesi, duyu muayenesi hekime ilk planda fikir verir.

Dr. Cahide Topsakal katıldığı programda sinirin dış tarafında miyelinsiz, çapı ince duyu lifleri olduğunu ifade ediyor ve sinir basısından ilk bu liflerin etkileneceğini, hastada sinirin yayıldığı alanda duyu kusuruna neden olacağını söylüyor. Hasta bunu uyuşukluk ya da hissislik olarak farkeder. Sinirin iç kısmında ise miyelin tabakası olan, çapı kalın motor lifler bulunur. Bu lifler ise sinir basısından en son etkilenir. Asıl felçten sorunlu olan, kuvvet kaybı yapan bu liflerdir.

Bel fıtığı tanısını kesinleştirmek için hekimin gerekli gördüğü durumlarda MR çekilebilir. MR bel fıtığından şüphelenilen hastalarda altın standart tanı aracıdır.

Fıtığın derecesine ve hastada yarattığı belirtilere göre hastanın tedavisi planlanır. İlk aşamalarda fizik tedaviden hastalar fayda görebilir. İlerleyen durumlarda ya da fizik tedaviden fayda görmeyen, kuvvet kaybı gelişmiş hastalarda ise ameliyat gerekebilir.